Jerzy Jaskiernia

---

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Jerzy Jaskiernia rozpoczął swoją edukację w Szkole Ćwiczeń przy Liceum Pedagogicznym w Sandomierzu, kontynuując ją w II Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w tym samym mieście. W tym czasie aktywnie pisał dla „Motywów”, czasopisma Związku Harcerstwa Polskiego, oraz lokalnego dziennika „Słowo Ludu”. Ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, a jego zaangażowanie w życie studenckie obejmowało praktyki robotnicze w Dwikozach, które opisał w swojej relacji „4 tygodnie w brygadzie za-roz”. Ten tekst przyniósł mu wyróżnienie w postaci nagrody specjalnej w konkursie zorganizowanym przez czasopismo „itd” pod hasłem „Moja praca wakacyjna – 1970”.

Wyróżniającą się pracą magisterską zatytułowaną „Ministerialna koordynacja międzyresortowa” zdobył pierwszą nagrodę w ogólnopolskim konkursie „Młoda myśl dla kraju”. W latach 1972–1981 zajmował różne stanowiska akademickie na Uniwersytecie Jagiellońskim, w tym asystenta, starszego asystenta i adiunkta, a także przewodniczył Sekcji Prawno-Ustrojowej Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa.

W 1977 roku uzyskał tytuł doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy pt. „Prawno-ustrojowa pozycja stanów USA i zagadnienie ich roli w realizacji zadań państwa”, która zdobyła I nagrodę w konkursie miesięcznika „Państwo i Prawo”. Habilitację z zakresu prawa konstytucyjnego obronił w 1994 roku w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, przedstawiając rozprawę dotyczącą zasady równości w prawie wyborczym USA, co również zaowocowało nagrodą. W 2000 roku nadano mu tytuł naukowy profesora nauk prawnych.

Pełnił funkcję nauczyciela akademickiego w Instytucie Prawa, Ekonomii i Administracji na Wydziale Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Został profesorem nadzwyczajnym w 1996 roku, a od 2002 roku profesorem zwyczajnym. W latach 2005–2011 kierował Zakładem Współczesnych Systemów Politycznych, a w latach 2011–2014 był dyrektorem Instytutu Ekonomii i Administracji.

Po utworzeniu kierunku prawo w 2014 roku objął stanowisko dyrektora Instytutu Prawa, Ekonomii i Administracji oraz kierownika Zakładu Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego. Jeszcze w 2018 roku pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa, Administracji i Zarządzania. Jaskiernia współpracował również z szeregiem instytucji edukacyjnych, takich jak Akademia Finansów w Warszawie, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa i Ochrony w Warszawie, a także wybrane uczelnie w Sandomierzu i Chełmie.

W 2011 roku zyskał tytuł profesora zwyczajnego na Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach. Jaskiernia był także aktywnym członkiem Komitetu Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk oraz pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego. Współorganizował również międzynarodowe konferencje naukowe dotyczące aktualnych wyzwań związanych z ochroną praw człowieka w parlamencie.

W swoim dorobku naukowym posiada pisma zwartych, redakcji naukowych oraz współautorstwa, wyrazem jego aktywności badawczej jest ponad 300 publikacji, a także dalsze prace recenzowane i artykuły naukowe. Jaskiernia jest autorem haseł w komentarzu do Konstytucji RP oraz w Encyklopedii politologii, a także trzech rozdziałów w podręczniku dotyczącym organów władzy publicznej.

Działalność polityczna i społeczna

W swoim młodzieńczym okresie Jerzy Jaskiernia aktywnie uczestniczył w działaniach Związku Harcerstwa Polskiego oraz w organizacjach młodzieżowych, takich jak ZMS i ZSP. Pełnił funkcję przewodniczącego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej w latach 1981–1984. W 1982 roku zasiadł w honorowym komitecie uroczystości żałobnych Władysława Gomułki, wyznaczonym przez Biuro Polityczne KC PZPR. Pracował w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej do jej rozwiązania.

W latach 80. pełnił rolę sekretarza generalnego Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, a w 1983 roku został członkiem Prezydium Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Zasiadał również w Ogólnopolskim Komitecie Grunwaldzkim od 1986 roku. W 1985 roku rozpoczął swoją kadencję w Sejmie PRL IX, gdzie jako wiceprzewodniczący Komisji Prac Ustawodawczych przyczynił się do utworzenia Trybunału Konstytucyjnego oraz urzędu rzecznika praw obywatelskich.

W grudniu 1985 roku brał udział w przygotowaniu „tez zjazdowych” na X Zjazd PZPR, a od 1986 do 1988 roku był członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta w Zamościu. Jerzy Jaskiernia pracował również w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, gdzie od 1987 do 1990 pełnił rolę doradcy ministra, a później radcy w Ambasadzie PRL w Waszyngtonie.

Od początku lat 90-tych uczestniczył w działalności SdRP, a pięć lat później dołączył do Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jego imię kolejny raz pojawiło się na tzw. liście Macierewicza, co przyniosło mu w 2000 roku proces lustracyjny. Chodziło o jego stypendium w USA w latach 1973–1974. Mimo zarzutów, Jerzy Jaskiernia stanowczo zaprzeczył oskarżeniom, a w 2009 roku Sąd Najwyższy oczyścił go z zarzutu „kłamstwa lustracyjnego”, zmieniając wcześniej niekorzystny wyrok.

Jaskiernia był posłem przez cztery kadencje, uczestnicząc w pracach Komisji Ustawodawczej, która zajmowała się Małą Konstytucją RP oraz przyczyniając się do działań Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Sprawował również urząd ministra sprawiedliwości w rządzie Józefa Oleksego i był przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych. Jego działalność obejmowała także zasiadanie w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy, gdzie pełnił funkcje monitorujące w zakresie sytuacji w Chorwacji i Armenii.

Wiele prób uzyskania mandatu senatora lub eurodeputowanego zakończyło się niepowodzeniem. Jaskiernia pełnił także funkcję marszałka Stowarzyszenia Parlamentarzystów Polskich oraz kierował Instytutem Problemów Strategicznych w Warszawie. Od 2013 do 2016 roku był przewodniczącym Warszawskiego Klubu Przyjaciół Ziemi Kieleckiej, co potwierdza jego trwałe zaangażowanie w życie społeczne i polityczne.

Odznaczenia i wyróżnienia

W ciągu swojej kariery Jerzy Jaskiernia zdobył szereg cennych wyróżnień oraz odznaczeń, które potwierdzają jego znaczący wkład w życie publiczne oraz aktywność w dziedzinie prawa i kultury. Otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najwyższych odznaczeń państwowych.

Do jego osiągnięć można również zaliczyć następujące wyróżnienia:

• Brązowe Odznaczenie im. Janka Krasickiego,
• Złota Odznaka Zasłużonego Działacza Zrzeszenia Prawników Polskich,
• Złota Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Samorządu Radców Prawnych”,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”.

Oprócz powyższych odznaczeń, Jerzy Jaskiernia został również honorowym obywatelem Sandomierza, co świadczy o jego zasługach na rzecz lokalnej społeczności.

W 1993 oraz 1995 roku znalazł się w prestiżowym gronie najlepszych posłów, według tygodnika „Polityka”, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w polskiej polityce.

Odwołania w kulturze

W twórczości wielu polskich artystów pojawiają się nawiązania do postaci Jerzego Jaskierni, co podkreśla jego znaczenie w kulturze. Na przykład, Kazik Staszewski w swoich utworach, takich jak „12 groszy” oraz „Tata dilera”, odwołuje się do tej wyjątkowej postaci. Oprócz Staszewskiego, Maciej Maleńczuk również wprowadza Jaskiernię do swojej twórczości, szczególnie w piosence „Wolność słowa”.

---

Oceń: Jerzy Jaskiernia

---