Brzozowie

---

Położenie

Brzozowie znajduje się w górnej części doliny potoku, w bliskim sąsiedztwie granicy z Czechami. Jest usytuowane u podnóża malowniczych wzniesień: Jaźwiec oraz Brzezie, w zachodnim regionie Wzgórz Lewińskich, które stanowią część Sudetów Środkowych. Miejscowość ta zajmuje południową część Kudowy-Zdroju.

Wokół Brzozowia rozciągają się przepiękne tereny leśne, które składają się z lasów świerkowych oraz mieszanych, a także łąk oraz obszarów wykorzystywanych rolniczo. Ta malownicza okolica sprzyja zarówno wypoczynkowi, jak i aktywnemu spędzaniu czasu na świeżym powietrzu.

Historia

Pierwsze informacje dotyczące Brzozowia sięgają roku 1400, kiedy to miejscowość ta, w połączeniu z Słonem, była częścią czeskiego Náchodu. Przez długi czas wieś ta znajdowała się pod jurysdykcją państwa homolskiego od końca XV wieku.

W XVIII wieku, po zmianach granicznych związanych z wojnach śląskich, Brzozowie zostało włączone do ziemi kłodzkiej. Ten okres przyniósł dynamiczny rozwój, szczególnie w dziedzinie płóciennictwa, gdyż w roku 1787 w obrębie 52 domów działało aż 44 warsztaty tkackie.

Nazwa

W oparciu o badania niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego, wyjaśnia się pochodzenie nazwy tej miejscowości. Kluczowym elementem jest polska nazwa „brzozy” bądź określenie dotyczące lasu pełnego drzew brzozowych, znane jako „brzeziny”.

W swoim zbiorze analizujący miejscowe nazwy na Śląsku, opublikowanym w 1888 roku we Wrocławiu, Adamy wskazuje na pierwotną formę nazwy w polskim brzmieniu, a mianowicie „Brzosowice”. Zwraca uwagę, że oznacza ona „Birkendorf”, co można przetłumaczyć jako „Brzozowa wieś”.

W miarę upływu lat, z powodu trudności w wymowie, Niemcy postanowili skrócić i zgermanizować tę nazwę, co doprowadziło do utraty jej pierwotnego znaczenia. W 1830 roku w alfabetycznym spisie miejscowości na Śląsku, który opracował Johann Knie, nazwa występuje jako Brzesowie.

Zabytki

Wojewódzki rejestr zabytków zawiera szereg obiektów o dużym znaczeniu historycznym i kulturowym. Wśród nich wyróżnia się barokowy kościół św. Piotra i Pawła, który został wzniesiony w 1730 roku. Został on otoczony murem, a jego dzwonnica charakteryzuje się cebulastym hełmem. Wnętrze kościoła zachwyca bogatym wyposażeniem pochodzącym z XVIII wieku, w tym ołtarzem głównym i bocznym, amboną oraz prospektem organowym.

Do innych istotnych zabytków w tej okolicy zalicza się:

• klasycystyczną plebanię z XIX wieku,
• kapliczki przydrożne w górnej części dzielnicy.

Szlaki turystyczne

W Brzozowie mamy do czynienia z dwoma głównymi szlakami turystycznymi, które są znakowane i cieszą się dużym zainteresowaniem wśród miłośników wędrówek.

• Kulin Kłodzki – Kulin Kłodzki (przystanek kolejowy) – Gołaczów – Żyznów – Cisowa – Darnków – Pod Kruczą Kopą – Dańczów – Lewin Kłodzki (stacja kolejowa) – Jarków – Pod Ptasznicą PL/CZ – Česká Čermná – Česká Čermná CZ/PL – Brzozowie – Źródło Marii – Kudowa-Zdrój,
• Kudowa-Zdrój – Brzozowie – Pod Ptasznicą PL/CZ.

Przejście graniczne

Do roku 2007 z Brzozowiu istniało przejście graniczne z Czechami, które przez długi czas pełniło swoje zadanie w zakresie międzynarodowego transportu. Jest to element historii regionu, który miał znaczenie dla lokalnej społeczności oraz współpracy transgranicznej.

Warto dodać, że temat ten był na tyle ważny, iż doczekał się osobnego opracowania. W szczególności warto zwrócić uwagę na artykuł dotyczący przejścia granicznego Brzozowie-Česká Čermná, który szczegółowo omawia aspekty działalności tego punktu granicznego.

---

Oceń: Brzozowie

---