Słone (Kudowa-Zdrój)


Słone to interesująca dzielnica w Kudowie-Zdroju, która nosi bogatą historię i unikalny charakter. Znana w niemieckiej wersji jako Schlaney oraz posiadająca różne nazwy w przeszłości, jak Schnellau, czy czeska Slané, miejsce to przeszło przez wiele zmian.

W latach 1937-1945 Słone funkcjonowało jako samodzielna wieś, a jego historia jest ściśle związana z okresem II wojny światowej. Warto zauważyć, że w latach 1961-1969 oraz od 1973 roku, Słone stało się integralną częścią Kudowy-Zdroju, co wpłynęło na jego rozwój i zmiany w infrastrukturze.

Obecnie Słone to nie tylko pomnik przeszłości, ale także miejsce, które przyciąga turystów, oferując im bliskość do Czech, dzięki dawnej funkcji przejścia granicznego. To sprawia, że Słone jest idealnym punktem dla osób pragnących odkrywać uroki regionu oraz historii, którą skrywa.

Toponimia

Słone, znane z pierwszej wzmianki jako Slaney w roku 1403, ma swoje korzenie w Czechach. Jego nazwa wywodzi się z czeskiego słowa Slaný, co w gwarze oznacza słony.

Warto również wspomnieć, że niemiecka nazwa Schnellau została nadana w czasach hitlerowskich jako forma germanizacji tego miejsca.

Historia

Historia Słonego, miejscowości leżącej w malowniczej Kudowie-Zdroju, sięga początków XV wieku, kiedy to po raz pierwszy odnotowano ją w dokumentach z 1403 roku. Wraz z pobliskimBrzozowiem, Słone przez długie lata stanowiło część miasta Náchod. Po wojnach śląskich, granice zmusiły Słone do oderwania się od Náchodu, gdyż nowe granice prusko-czeskie, a później niemiecko-czechosłowackie, miały na to istotny wpływ.

Pomimo tego, fakt oddzielenia nie wpłynął na gospodarczą współpracę tych terenów. Náchod czerpało korzyści z własności, której komponenty składały się na przestrzeń liczącą 47 ha gruntów ornych, 58 ha łąk oraz 57 ha lasu. W roku 1840 w Słonem istniało już 108 domów oraz 88 krosien bawełnianych, co świadczy o rozwiniętej lokalnej gospodarce.

Po zakończeniu II wojny światowej, Słone znalazło się w granicach Polski. Jednak sytuacja stawała się skomplikowana, gdyż Náchod usilnie dążył do zachowania praw do swojego majątku, a podobne dylematy dotyczyły również Paczkowa, gdzie polskie miasto posiadało tereny na obszarze Czechosłowacji. Polska, przejmując Słone, traktowała majątek jako własność poniemiecką, co spotkało się z oporem ze strony Czechów. Podnoszenie argumentów o czeskiej przeszłości tych terenów oraz o długotrwałym w nich osadnictwie czeskojęzycznym potęgowało napięcia.

W obliczu różnorakich propozycji – takich jak odszkodowania, umowy o korzystaniu z terenów czy korekty graniczne – sytuacja stawała się coraz bardziej złożona. Mimo licznych dyskusji dotyczących wysiedlenia Polaków, którzy zamieszkali w regionie, ostateczne ustalenia doprowadziły do decyzji z 1949 roku, kiedy to stwierdzono, że dawna własność Náchodu przeszła na własność Skarbu Państwa. Dzisiaj, Słone jest świadkiem burzliwej historii, która kształtowała jego tożsamość i znaczenie w regionie.

Zabytki

W Słonem możemy spotkać różnorodne zabytki, które przyciągają turystów oraz miłośników historii. Wśród nich wyróżnia się kilka szczególnie istotnych obiektów:

  • barokowy kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, który został wzniesiony w roku 1909,
  • dom zrębowy usytuowany przy ulicy Słone 102,
  • rozległy zespół domów mieszkalnych oraz mieszkalno-gospodarczych.

Znane postaci

Wśród znanych postaci związanych z Kudową-Zdrój, szczególne miejsce zajmuje Joseph Elsner. Urodzony w 1845 roku, a zmarły w 1933 roku, był niemieckim architektem oraz rzeźbiarzem, specjalizującym się w sztuce sakralnej. Jego prace wpłynęły na charakter wielu budowli w regionie, a jego spuścizna artystyczna pozostaje widoczna do dziś.

Przypisy

  1. MonikaM. Choroś, ŁucjaŁ. Jarczak, StanisławaS. Sochacka (red.), Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 13: Spad-Szyw, Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 25.06.2024 r., ISBN 978-83-7126-041-4
  2. Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010 r., s. 432, ISBN 978-83-89188-95-3.
  3. Hildegard Berning: Joseph Elsner (1845−1933), w: Joachim Bahlcke (Hrsg.): Schlesische Lebensbilder, Band 9. Insingen, 2007 r., s. 293–304, ISBN 978-3-7686-3506-6.
  4. Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992 r., s. 223, ISBN 83-7005-301-7.
  5. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
  6. Dz.U. z 1969 r. nr 35, poz. 301.
  7. Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 308.

Oceń: Słone (Kudowa-Zdrój)

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:23